# Modern Architecture

Która chmura obliczeniowa jest najlepsza?

17.01.2023

Publiczna, prywatna a może hybryda? Chmura od Amazon, Microsoft czy Google? IaaS, SaaS czy PaaS? Chmura obliczeniowa upowszechnia się i rozwija, a rynek jej wdrożeń i portfel usług są coraz bardziej złożone. Nie ułatwia to decyzji – jaką konkretnie chmurę wdrożyć, ani w jaki sposób.

Czym są chmury obliczeniowe?

Chmura obliczeniowa (Cloud Computing) to zbiór technologii umożliwiających dostęp przez Internet do oprogramowania (aplikacji), danych, a także mocy obliczeniowych. Do zasobów takich jak prywatne zdjęcia na dyskach Google Drive albo filmów na serwisach streamingowych. Do aplikacji biznesowych, danych i środowisk umożliwiających pracę i realizację całych procesów. Zasoby umieszczone są w zewnętrznym środowisku zarządzanym przez osobnego operatora i udostępniane na żądanie użytkownika.

Termin cloud computing, co ciekawe, ma dość długą historię. Jego pojawienie się o dekadę poprzedziło zastosowanie go przez Amazon i Google (2006) , bowiem już w 1996 r. w Compaq Computer dyskutując o biznesowej przyszłości Internetu, nakreślono bardzo podobną do dzisiejszej rzeczywistości wizję „chmury”, z której wywoływane będą dane i programy .

Ze względu na to, kto jest właścicielem zasobów i kto sprawuje nad nimi kontrolę, mówimy o trzech podstawowych typach chmury.

Publiczna chmura obliczeniowa jest oferowana przez operatora, który udostępnia komercyjnie zasoby (infrastrukturę, środowisko) wszystkim zainteresowanym.
Chmura prywatna z założenia udostępnia zasoby, jak infrastrukturę, na wyłączność jednej firmie, w której z korzysta z nich wiele działów i użytkowników.
Chmura hybrydowa to architektura łącząca oba powyższe modele: firma wykorzystuje do części zadań model chmury publicznej a część zasobów pozostaje w modelu chmury prywatnej, zaś dane i aplikacje mogą być przenoszone pomiędzy środowiskami.

Z kolei usługi chmurowe, które wywoływane są z chmury, można podzielić ze względu na zakres.

Infrastructure as a Service (IaaS), to usługa udostępnienia infrastruktury sprzętowej, oprogramowania do zarządzania nią oraz serwisu (np. zabezpieczenie) i łącza do ośrodków, gdzie te fizyczne i wirtualne serwery się znajdują. To podstawowa, najprostsza forma usługi. Zarazem zdaniem wielu ekspertów, oferuje najmniej korzyści z perspektywy innowacyjności ale uwalnia firmę od nakładów kapitałowych na sprzęt i jego utrzymanie.
Platform as a Service (PaaS), to usługa polegająca na udostępnieniu infrastruktury ale także gotowego środowiska z zestawem systemów i aplikacji, własnych języków i portfela usług do budowy unikalnych rozwiązań. W tym wypadku klienci mogą pełną garścią czerpać z nowoczesnych technologii, często gotowych, szybko rozwijanych usług o charakterze innowacyjnym, np. opartych o AI. Wymaga zarazem budowania własnych kompetencji do efektywnego wykorzystania zasobów chmurowych.

Software as a Service (SaaS), to usługa dostarczania, utrzymywania i rozwoju kompletnego rozwiązania (np. systemu CRM albo ERP, ale też np. aplikacji biurowych).

W przypadku IaaS oraz PaaS istnieje możliwość rozliczania się z dostawcą na podstawie faktycznego użytkowania (pay as you go) albo abonamentu. W przypadku SaaS, zwykle są to rozliczenia abonamentowe.

Zalety i wyzwania chmur obliczeniowych

Jak szacowała w 2022 r. firma badawcza PMR Research, w Polsce ponad połowa wielkich firm wykorzystuje przynajmniej jeden z modeli chmury. Z kolei w 2021 r. firma badawcza Gartner prognozowała, że w ciągu 5 lat 80% firm przeniesie swoje dane i systemy z lokalnego serwera do chmury obliczeniowej. Dlaczego tak się dzieje?

Kluczowe korzyści, jakie przynosi firmie wykorzystanie modelu chmury obliczeniowej to:

– dostęp do najnowocześniejszych rozwiązań, np. opartych na sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowym, których samodzielnie nie mogłyby stworzyć;

– oszczędność kosztów ze względu na wykorzystanie zasobów stosownie do potrzeb (Pay per Use);

– skalowalność środowiska IT – elastycznie, stosownie do potrzeb zgłaszanych przez biznes;

– nieosiągalny wcześniej poziom bezpieczeństwa oraz odporności organizacji, za co odpowiedzialność przejmuje – w pewnym uproszczeniu – dostawca chmury.

Chmura obliczeniowa stwarza także wiele nowych możliwości – podsuwając gotowe odpowiedzi na nowe wyzwania, które przynoszą regulacje, na przykład w zakresie ograniczenia emisji CO2. Według firmy badawczej Pike Research, upowszechnienie modelu chmurowego, który oferuje wspólne wykorzystanie infrastruktury może doprowadzić do zmniejszenia światowych wydatków na energię w centrach danych nawet o 40%.

Projekty wdrożenia chmury obliczeniowej to także wyzwania, które obejmują np.:

deficyt na rynku pracy kompetencji niezbędnych do efektywnego korzystania z rozwiązań chmurowych,
konieczność nauki nowych umiejętności, jak kontrola kosztów korzystania z chmury obliczeniowej,
konieczność zapewnienia zgodności z regulacjami, przede wszystkim dotyczącymi ochrony danych osobowych.

Wiele z nich ma charakter organizacyjny – ponieważ w opinii wielu menedżerów powodzenie projektów implementacji chmur obliczeniowych zależy od zmian kulturowych. Wiedza o skutecznym, efektywnym i bezpiecznym przejściu do modelu chmury obliczeniowej jest domeną firm, które udzielają niezbędnego wsparcia w takich procesach.

Czym kierować się przy wyborze chmury obliczeniowej?

Z badania PMR zrealizowanego we współpracy z Netią w III kw. 2021 r. wynika, że tylko co dziesiąta firma w Polsce samodzielnie mierzy się z wdrażaniem i utrzymaniem chmury w przedsiębiorstwie .

Współpraca z dostawcą, który reprezentuje neutralne i elastyczne podejście niweluje wiele ze wspominanych powyżej wyzwań, zapewniając niezależność oraz umożliwiając efektywne wykorzystanie chmury obliczeniowej. Takie podejście zaowocuje stworzeniem odpowiedniej kultury chmurowej, doborem odpowiedniego modelu chmury obliczeniowej i właściwego jego rozwoju.

Ważnym aspektem wyboru konkretnego rozwiązania jest przyjęcie biznesowej perspektywy: czy regulacje dopuszczają przechowywanie danych w chmurze? Jaka jest szybkość dostępu do danych? Jak czas projektu migracji do chmury ma się do poprawy wydajności?

Jakie są najpopularniejsze rozwiązania dostępne na rynku

Wśród czołowych dostawców chmury obliczeniowej dominuje trójka tzw. „hyperscalerów”: Amazon, Microsoft oraz Google. Ich dominacja dotyczy usług IaaS, PaaS oraz hostowanych chmur prywatnych. Niezmiennie od wielu lat największy udział ma w globalnym rynku platforma Amazon Web Services, która obejmuje m.in. chmury Amazon EC2, VPC oraz RDS. W 2 kwartale 2022 r. wynosił on 34%.

Dlaczego firmy wybierają AWS? Decydujące znaczenie mają rozmiar i uniwersalność portfolio usług chmurowych oferowanych przez AWS. Amazon Web Services pod względem funkcjonalności przebija swoich najważniejszych rywali, jest też najdynamiczniej rozwijającą się platformą – usług stale przybywa, istniejące są też cały czas rozwijane. W efekcie, klientami AWS są zarówno małe firmy, jaki wielkie korporacje.

Kluczowe różnice między chmurą prywatną a chmurą publiczną

O ile większość małych firm decyduje się na pojedynczego dostawcę chmury obliczeniowej (i to chętniej – chmury publicznej), wiążąc z nim swój biznesowy los, większe organizacje dążą raczej do chmurowej różnorodności. Wybierają więc różne architektury (publiczne i prywatne – łącząc je w konstrukcję hybrydową) i więcej niż jednego dostawcę (multicloud). Dywersyfikacja ma zapewniać większą biznesową odporność, choć jest wyzwaniem operacyjnym. Usługi chmurowe są porównywalne pod względem obsługi i jakości, cena chmury obliczeniowej u różnych dostawców także jest ta sama, ale wymagają osobnych zestawów umiejętności.

Najciekawszym dylematem w hybrydowym modelu chmury, który jest obecnie najpopularniejszym podejściem (tak deklarowało np. 80% respondentów raportu Flexera „State of the Cloud Report 2022” https://info.flexera.com/CM-REPORT-State-of-the-Cloud), jest rozstrzygnięcie: które usługi i które zasoby przenosić do chmury prywatnej, a które do chmury publicznej. Jaką chmurę wybrać, prywatną czy publiczną?

Oto kilka podstawowych różnic:

Publiczna chmura obliczeniowa nie wymaga ponoszenia kosztów na utrzymanie
Chmura prywatna jest przeznaczona dla konkretnego klienta, jej parametry dostrajane do jego oczekiwań i potrzeb, w tym w zakresie obsługi.
Chmura publiczna dąży do upraszczania, standaryzowania oferty i wszelkiej złożoności, jej operatorzy chcą mieć jak najbardziej uniwersalny produkt.
Chmura prywatna jest z zasady dostosowana, a więc pod pewnymi względami – unikalna, co implikuje określone korzyści i ograniczenia. Dostrojenie służy jej wydajności – z kolei chmura publiczna zapewnia przede wszystkim dostęp do technologicznej i procesowej innowacji.
Chmura publiczna to nieograniczona skalowalność i elastyczność. Cenione cechy, ale nie zawsze możliwe do wykorzystania w środowiskach regulowanych. Z założenia zgodność z regulacjami jest jednym z założeń chmury prywatnej.
Podstawowa różnica dotyczy oczywiście kontroli: w przypadku chmury publicznej każdy klient jest w zasadzie traktowany tak samo i nie ma wpływu na dostępne usługi ani na infrastrukturę, która je obsługuje. Chmura prywatna z założenia podlega kontroli użytkownika – od projektu po wykorzystanie.