Zmiany w prawie dotyczące pracy zdalnej – co się zmienia?
Praca zdalna, czyli wykonywanie zawodowych obowiązków poza standardowym biurem, w ostatnich latach bardzo mocno zyskała na popularności. Trend ten jest szczególnie widoczny w branży IT oraz szeroko pojętym sektorze cyfrowym. Niedawno zaczęły obowiązywać od dawna zapowiadane zmiany w prawie dotyczące pracy zdalnej. Co się zmieniło? Na to pytanie szczegółowo odpowiadamy w niniejszym poradniku. Zapraszamy do lektury.
Od czego zaczął się wzrost popularności pracy zdalnej?
Mimo iż możliwość wykonywania pracy w formie zdalnej była stosowana przez niektóre firmy od wielu lat, skokowy wzrost popularności tego sposobu świadczenia pracy nastąpił na początku 2020 roku, czyli krótko po wybuchu pandemii koronawirusa.
W czasie pandemii wiele przedsiębiorstw podjęło decyzję o przejściu na tryb zdalny – uzasadniano to koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom oraz ograniczenia ryzyka transmisji wirusa. W tym okresie przejście na tryb zdalny miało charakter gwałtowny, co sprawiało, że proces adaptacji niektórych pracowników do wykonywania swoich zawodowych obowiązków w nowej formule był nieco utrudniony. Wielu pracowników zostało zmuszonych do pracy z domu i dopiero wtedy dostrzegli, z jak wieloma korzyściami się to wiąże. Z kolei pracodawcy dzięki pracy zdalnej zauważyli, że praca zdalna przyczynia się do wielu oszczędności, związanych z mniejszymi rachunkami za energię elektryczną, wodę czy gaz a także czynsz za wynajmowanie przestrzeni biurowych.
Wiele firm, które wprowadziło pracę zdalną po wybuchu pandemii, zdecydowało się na jego utrzymanie. Pandemia koronawirusa przyczyniła się do znacznego przyspieszenia popularyzacji pracy zdalnej i zmiany organizacji funkcjonowania tysięcy przedsiębiorstw na całym świecie.
Innym czynnikiem, który przyczynił się do popularności pracy zdalnej na przestrzeni lat, jest rozwój technologii oraz narzędzi pozwalających na komunikację i współpracę na odległość. Dużym powodzeniem cieszą się chmury obliczeniowe, programy do wideokonferencji i rozmaite komunikatory służbowe. Dzięki tym rozwiązaniom przełożeni mają możliwość kontrolowania efektów pracy swoich podwładnych w czasie rzeczywistym, co daje gwarancję, iż praca zdalna będzie wydajna i efektywna, zaś komunikacja między członkami zespołu będzie przebiegała bez zakłóceń. Przełożeni powinni też dowiedzieć się, jak motywować zespół pracujący zdalnie.
Jak pracę zdalną postrzegają pracownicy, a jak pracodawcy?
Jak praca zdalna jest postrzegana przez pracowników, a jak przez pracodawców? W tym miejscu warto wskazać, że w dzisiejszych czasach zwłaszcza przedstawiciele młodszych pokoleń zwracają uwagę na jakość życia i tzw. work-life-balance, czyli równowagę między pracą a życiem prywatnym. Pracując zdalnie można lepiej dostosować grafik do indywidualnych potrzeb, co dla wielu pracowników pełni szczególną rolę. Ten typ pracy pozwala też na wykonywanie swoich obowiązków z dowolnego miejsca na świecie, co jest niezwykle atrakcyjnym rozwiązaniem.
Praca zdalna gwarantuje też pracownikom wygodę oraz pełną elastyczność. Mogą dzięki niej pracować z dowolnego miejsca na świecie, co stanowi ogromny atut. Wykonywanie zawodowych obowiązków zdalnie to też oszczędność czasu i pieniędzy – pracownik nie musi tracić czasu na dojazdy do biura, co jest wielką zaletą. Krytycy pracy zdalnej wskazują z kolei, że może ona prowadzić do izolacji społecznej spowodowanej brakiem kontaktu z kolegami z pracy i koniecznością pracy w samotności.
Z kolei dla pracodawców praca zdalna oznacza przede wszystkim znaczne ograniczenie kosztów – nie muszą oni wydawać środków na czynsz za powierzchnie biurowe, rachunki za energię elektryczną, wodę czy gaz. Niektórzy pracodawcy wskazują jednak na fakt, iż praca zdalna może skutkować większymi trudnościami w zarządzaniu zespołem i weryfikowaniem efektów pracy, ponieważ nie ma możliwości tak dokładnego kontrolowania pracowników jak w przypadku, gdy praca wykonywana jest na miejscu w biurze.
Jak wygląda praca zdalnego programisty oraz czy jest to trudne? Jak widać, bez względu na to, jaka jest nasza profesja, świadczenie obowiązków zawodowych w trybie zdalnym stanowi ogromne ułatwienie i nie powinno sprawiać pracownikowi żadnych trudności.
Co się zmienia w prawie?
7 kwietnia 2023 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu pracy, w której uregulowano pracę zdalną i uchylono dotychczas obowiązujące przepisy dotyczące telepracy. Zgodnie z nowymi przepisami praca zdalna będzie mogła być wykonywana całkowicie bądź częściowo w miejscu wskazywanym przez pracownika i za każdym razem uzgodnionym z pracodawcą.
Minister rodziny Marlena Maląg podkreśliła, że wprowadzone rozwiązania prawne “to odpowiedź na zmieniające się trendy oraz postulaty pracowników i pracodawców, którzy korzystali lub korzystają z tej formy pracy upowszechnionej w czasie pandemii”. Dodała, że zmiany w Kodeksie pracy polegają na wprowadzeniu definicji pracy zdalnej.
Praca zdalna w myśl przepisów może być też wykonywana okazjonalnie, na wniosek pracownika w wymiarze wynoszącym maksymalnie 24 dni w roku kalendarzowym. Przepisy zakładają, że pracodawca nie będzie miał prawa, aby bez wyraźnego powodu, np. w związku z organizacją pracy – odmówić pracy zdalnej pracownicy w ciąży, rodzicom dzieci do lat 4, dzieci z niepełnosprawnościami czy innym osobom, które zajmują się członkiem rodziny z orzeczeniem o niepełnosprawności. Pracodawca będzie miał prawo do odmowy tylko wtedy, gdy nie będzie to możliwe z powodu organizacji pracy lub rodzaju pracy wykonywanej przez pracownika, np. służb ratowniczych.
W nowych przepisach jest też mowa o tym, iż pracodawca powinien zawierać z pracownikami porozumienie dotyczące zasad wykonywania pracy zdalnej, a gdy do tego nie dojdzie – wytyczne mają znaleźć się w regulaminie ustalonym przez pracodawcę po konsultacji z przedstawicielami pracowników.
Czy istnieje coś takiego jak zwrot pieniędzy za pracę zdalną? Co mówią na ten temat nowe przepisy? Czy pracodawcy mają obowiązek zwrócenia pracownikom kosztów zużytej wody lub energii elektrycznej? Zgodnie z zapisami ustawy, pracodawca ma obowiązek pokrycia kosztów zużywanych przez pracownika w trakcie pracy mediów – energii elektrycznej i usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania powierzonych obowiązków. Zwrot nie obejmuje kosztów zużycia wody oraz użytkowania powierzchni domu, chyba że postanowi tak pracodawca. Dokładne zasady pokrywania przez firmę kosztów pracy zdalnej muszą znaleźć się w porozumieniu lub regulaminie dotyczącym tego zagadnienia w danym przedsiębiorstwie.
Czy zmiany są na plus?
Jeśli przeanalizujemy poszczególne rozwiązania zapisane w nowelizacji Kodeksu pracy, to można dojść do wniosku, iż są one zdecydowanie na plus. Firma ClickMeeting przeprowadziła badanie na ten temat. Respondentów zapytano, czy nowelizacja jest korzystna dla pracowników jak i pracodawców.
Zdaniem 36 proc. osób nowe przepisy są korzystne dla pracodawców, 13 proc. określiło je jako niekorzystne, zaś 51 proc. nie miało w tej opinii zdania. Z kolei aż 40 proc. badanych oceniło, że wprowadzone zmiany są korzystne dla pracowników, przeciwnego zdania było 13 proc. z nich. 48 proc. ankietowanych wybrało odpowiedź “nie wiem”.
Porozmawiajmy!
a my pomożemy Ci wdrożyć najnowsze rozwiązania!
Podobne wpisy:
Konstruktywny feedback- dlaczego warto o niego zadbać
Czym jest non-disclosure agreement i co grozi za jego złamanie?
Programista wszechstronny kontra programista specjalista – który będzie lepszym wyborem?
Na co kładzie się największy nacisk na studiach informatycznych?