Wypalenie zawodowe w IT - czym się objawia oraz jak jemu przeciwdziałać?

# Rozwiń swój talent

Wypalenie zawodowe w IT – czym się objawia oraz jak jemu przeciwdziałać?

18.11.2021

Wypalenie zawodowe to temat zyskujący coraz większą popularność, ale również akceptację wśród społeczeństwa. Długoletnia praca w jednej branży może w istocie negatywnie wpłynąć na nasze zdrowie psychiczne, a wypalenie zawodowe to jeden z pierwszych objawów problemów. Czy wypalenie dotyczy również branży IT, powszechnie uważanej za taką, która w największym stopniu jest zorientowana na potrzeby pracowników.

Czym jest wypalenie zawodowe i czy dotyka branżę IT?

Od kilku lat pojęcie wypalenia zawodowego zyskało nową, powszechnie akceptowaną definicję, a co więcej, zostało odpowiednio uregulowane przez prawo pracy. Wypalenie zawodowe to choroba, której źródła należy szukać w kilku powiązanych ze sobą czynnikach.

Przede wszystkim wyczerpanie psychiczne związane z niesłabnącymi oczekiwaniami wobec wyników naszej pracy, a także deprecjacja poczucia własnej wartości jako pracownika, którego nie docenia się za wkład, jaki daje firmie. Choć nie ma w tym obszarze naukowego potwierdzenia, najbardziej narażeni na wypalenie zawodowe są te osoby, które na co dzień stają przed koniecznością uczestnictwa w wielu kontaktach interpersonalnych, a także Ci, którzy pracują na bardzo wysokich obrotach przez wiele miesięcy.

W przeszłości wypalenie zawodowe nie było brane na poważnie przez pracodawców czy lekarzy – marginalizowano problem i zrzucano go na karb zwykłego przemęczenia, które minie po chwili odpoczynku. Dzisiaj jednak o wypaleniu zawodowym wiemy znacznie więcej i jest to problem, który należy bezwzględnie leczyć. Czy pracownicy branży IT również cierpią na wypalenie zawodowe? Jak najbardziej. Co więcej, według badań wykonanych przez Haystack Analytics na reprezentatywnej grupie badawczej, ponad 80% osób choruje na wypalenie zawodowe.

Jakie są główne objawy wypalenia zawodowego w IT?

Jakie objawy charakteryzują wypalenie zawodowe pracownika? Na samym początku osoby cierpiące na tę chorobę starają się unikać kontaktów interpersonalnych, a gdy już do nich dochodzi, przebiegają one w nerwowej atmosferze. Osoba cierpiąca na wypalenie zawodowe jest opryskliwa w kontaktach, skryta, nie zachęca do kontynuowania rozmowy.

Wraz z nasileniem się źródeł wypalenia, dodatkowo dochodzą pewne fizyczne ograniczenia, zapoczątkowane przez chroniczne zmęczenie, ale też problemy z zasypianiem. Osoba wypalona zawodowo jest zestresowana cały czas i nie odczuwa absolutnie żadnej przyjemności z pracy. W skrajnych przypadkach pracownikowi towarzyszą silne bóle głowy i duszności.

Czy da się walczyć z wypaleniem zawodowym?

Czy wypalenie zawodowe pracowników branży IT to choroba, której da się przeciwdziałać, a przynajmniej zminimalizować ryzyko jej wystąpienia? Do tego potrzebne są wysiłki nie tylko samego pracownika, ale również pracodawcy.

Sam pracownik jednak nie może uciekać od problemu, udając, że wszystko jest w porządku. Niestety wypalenie zawodowe samoistnie nie zniknie, podobnie jak inne choroby. W pierwszej kolejności należy zidentyfikować źródło psychicznego wyczerpania i zastanowić się, czy ten stan rzeczy możemy w jakikolwiek sposób zmienić. W wielu przypadkach zmiana pracodawcy okazuje się jedynym sensownym rozwiązaniem, chociaż i to niekoniecznie może przynieść zamierzony skutek.

Pracownik, który zdiagnozował u siebie syndromy wypalenia zawodowego, powinien zadbać o równowagę pomiędzy pracą a życiem prywatnym i realizowaniem tych pasji, które sprawiają autentyczną przyjemność. W wielu przypadkach dłuższy odpoczynek również może pomóc w odzyskaniu równowagi i spojrzeniu na pewne kwestie z odpowiednim dystansem. Na szczęście potrzebę wypoczynku zauważono na wyższym szczeblu, co skutkuje możliwością uzyskania zwolnienia lekarskiego ze względu na wypalenie zawodowe.

Jakie są główne przyczyny wypalenia zawodowego w IT?

Jakie zdaniem ekspertów są najczęstsze przyczyny powstania wypalenia zawodowego wśród pracowników w branży IT? Jako najczęstsze źródła wypalenia zawodowego wyróżnia się:

Długotrwałe konflikty z osobami z zespołu lub z przełożonymi, które znacząco wpływają na atmosferę,
Kultura organizacyjna, która nie przewiduje odchyleń od normy i stawia na pełną kontrolę pracownika podczas realizacji jego obowiązków służbowych,
Przeciążenie psychiczne spowodowane nadmiarem obowiązków, które muszą być realizowane pod presją czasu,
Niesatysfakcjonujące wynagrodzenie.

W przypadku branży IT kwestia wynagrodzenia pozornie ma duże znaczenie. Oczywiście, jak powszechnie wiadomo, w IT średnia zarobków przewyższa średnią krajową, jednak same różnice pomiędzy zarobkami specjalistów mogą negatywnie wpłynąć na atmosferę w zespole. Wypalenie zawodowe spowodowane niesprawiedliwością w wynagrodzeniu często dotyka specjalistów IT na stanowisku MID, którzy już od kilku lat pracują na podobnym poziomie zaawansowania co Senior, a jednak zarabiają znacznie mniej.

Jednak najczęstszym powodem wypalenia zawodowego jest nacisk na wyniki i ogromna presja czasowa, która zabija komfort pracy specjalistów IT, programistów i testerów oprogramowania.

Wypalenie zawodowe w IT a inne zawody

Branża IT nie jest ewenementem pod względem liczebności pracowników ze zdiagnozowaną chorobą wypalenia zawodowego. Problem jest bardzo poważny i co istotne, powszechny w praktycznie każdej branży, który na pracowników nakłada jakiekolwiek obowiązki.

Wypalenie zawodowe występuje wśród nauczycieli, pracowników administracji, a także wśród handlowców i osób, których praca jest oceniana przez pryzmat osiąganych w danym miesiącu wyników sprzedażowych. Na dłuższą metę praca na tak wysokich obrotach nie może zakończyć się inaczej, niż przeciążeniem psychicznym i fizycznym, a w długim okresie wypaleniem zawodowym.

Lepiej zapobiegać niż leczyć – zawczasu spójrzmy z szerszej perspektywy na swój dzień pracy i zastanówmy się, czy przebiega on w zdrowej atmosferze i zgodnie z zasadami work life balance.