Wady i zalety systemów chmurowych

# Modern Architecture

Wady i zalety systemów chmurowych

04.11.2022

Chmura jest coraz bardziej popularną usługą IT – kolejnym, naturalnym krokiem w drodze do przeprowadzenia transformacji cyfrowej w firmie zgodnie z duchem czasu i trendami. Nie wszyscy jednak decydują się na to rozwiązanie ot tak, ponieważ wciąż może ono budzić wątpliwości – jeśli nie da się zobaczyć serwerów, na których przechowujemy swoje dane, i nie są one fizyczne – czy na pewno są bezpieczne? Praca w chmurze, jak każda opcja do wyboru na rynku, ma swoje wady i zalety i w tym artykule przybliżymy obie strony medalu.

Czym są systemy chmurowe i jakie mają zastosowanie?

Rozwiązania chmurowe są oparte na wykorzystywaniu przez użytkowników (przedsiębiorców i innych kontrahentów) zasobów IT bez konieczności zarządzania fizyczną infrastrukturą. Mówimy tu o zasobach takich jak: duża przestrzeń i pamięć, moc obliczeniowa, środowisko programistyczne, aplikacje. Jest to bardzo nowoczesne środowisko pracy z nieprzerwanym dostępem do danych i narzędzi pracy, umożliwiające łatwą współpracę niezależnie od tego, gdzie się znajdujemy. Jest to możliwe oczywiście dzięki wykorzystaniu internetu, do którego dostęp jest niezbędny, by skorzystać z chmury. W artykule opiszemy różne modele chmury oraz modele jej wdrażania – nie dla każdej organizacji wszystkie rozwiązania będą odpowiednie.

Zalety systemów chmurowych – bezpieczeństwo, skalowalność i elastyczność

Rozwiązania chmurowe mają sporo zalet, dzięki którym przejście transformacji cyfrowej i migracja do chmury wydaje się niezbędnym krokiem dla przedsiębiorców z praktycznie każdej branży. Najwięksi dostawcy systemów chmurowych (Google, Amazon czy Microsoft) gwarantują ich bezpieczeństwo i stabilność. W wypadku jakiejkolwiek awarii czy ataku bez problemu możemy odzyskać najświeższą wersję naszych danych, ponieważ regularne aktualizowanie back-upów i przechowywanie danych w wielu kopiach i w wielu lokalizacjach zapewnia, że dane nie zaginą. Jest to jedna z cech chmury dotycząca bezpieczeństwa, ponieważ prócz back-upów mamy także wysoką jakość szyfrowania i samych zabezpieczeń, więc te czarne scenariusze mogą zrealizować się niezwykle rzadko, o ile w ogóle – w porównaniu do fizycznych rozwiązań, chmura jest o wiele bardziej bezpieczna.

Korzystając z chmury, przedsiębiorca ma dostęp do praktycznie nieograniczonych możliwości używania dostępnej mocy obliczeniowej. Możemy bardzo łatwo skalować nasze wykorzystanie zasobów chmury – nie musimy płacić za coś, czego w danym momencie nie używamy i nie potrzebujemy. Przekłada się to zarówno na elastyczność rozwiązań chmurowych, jak i ich niższe koszty i nasze oszczędności. Chmura pozwala na idealne dopasowanie do naszych potrzeb – możemy korzystać w niej z naszych standardowych systemów takich jak ERP, hurtownie danych, BI, programy biurowe, poczta i inne, także związane z zaawansowaną automatyzacją, jak Cloud RPA. Przenosząc się do chmury, z łatwością integrujemy ze sobą nasze aplikacje i otwieramy nowe możliwości – możemy być szybsi w działaniu, możemy automatyzować i optymalizować naszą pracę.

Rozwiązania chmurowe, mimo wątpliwości wielu, oszczędzają poniesione koszty, które zmieniają się ze stałych na zmienne – płacimy za to, czego w danej chwili używamy. Dzięki temu nie przepalamy pieniędzy na środki trwałe (ich konserwację, wydajność, aktualizacje), także zapasowe, ani na licencje.

Nie sposób nie wspomnieć o tym, że, jak pisaliśmy w artykule o Green Cloud, „powszechna adaptacja Chmury może (…) doprowadzić do zmniejszenia światowych wydatków na energię w centrach danych nawet o około 40%”. Wielką zaletą rozwiązań chmurowych jest więc to, że niesie za sobą spore korzyści dla ekologii i środowiska, co w obecnych czasach jest niezbędne, żeby choć trochę zminimalizować negatywny wpływ człowieka na świat, w którym żyjemy.

Wady systemów chmurowych – brak kontroli, wysokie koszty i niepewność

W przypadku rozwiązań chmurowych możemy mówić o wyzwaniach, które mogą pojawić się na naszej drodze, zwłaszcza jeśli nigdy wcześniej nie korzystaliśmy z tej opcji w naszym przedsiębiorstwie. Warto pamiętać o tym, że wiele ryzyk można wyeliminować już na etapie identyfikacji potencjalnych zagrożeń przy analizie naszej organizacji i jej potrzeb przed wdrożeniem nowych systemów – nie możemy działać pochopnie, a wdrażanie czy migracja do chmury powinny być przeprowadzone bardzo świadomie.

Czego więc musimy być świadomi? Działanie chmury jest uzależnione od internetu, więc jeśli pojawi się problem z siecią, który jest poza naszą kontrolą, stracimy dostęp do danych i istotnych informacji, dopóki dostawca sam nie upora się z awarią. Bardzo ważnym aspektem efektywnego wykorzystywania chmury jest odpowiedzialność pracowników i ich dojrzałe podejście do zużywania mocy obliczeniowej – tutaj musimy postawić na ich świadomą edukację. Wybierając opcję SaaS trzeba pamiętać, że możemy zostać zaskoczeni automatycznymi upgrade’ami czy zmianami funkcjonalności i takie rozwiązanie może nie być idealne dla firm, które muszą mieć pełną kontrolę nad swoim oprogramowaniem i infrastrukturą. Dobrymi przykładami są oprogramowanie maszyn w laboratoriach, oprogramowanie medyczne czy wojskowe.

Dużą wątpliwość organizacji budzą także koszty wprowadzania systemów chmurowych. Przy migracji i wykonaniu pierwszego ruchu w stronę rozwiązań cloud samo zainwestowanie w usługę faktycznie może przynieść większe spalanie budżetu firmy, jednak po ukończonym przeniesieniu okazuje się, że optymalizacja kosztów w firmie nigdy nie była prostsza. Oszczędzamy sporo funduszy przewidzianych na IT, prowadzenie i utrzymywanie własnych serwerów oraz sprzętu fizycznego i oddajemy pałeczkę opieki nad systemami dostawcy chmurowemu. Inwestujemy także jedynie w te obszary i funkcjonalności, których nam naprawdę potrzeba. Dlatego w długofalowej analizie chmura wygrywa, jeśli chodzi o oszczędności dla organizacji.

Zalety i wady systemów chmurowych dla małych i średnich firm

Małe i średnie firmy często nie mogą pozwolić sobie na inwestowanie we własne działania security czy w ogóle IT. Systemy chmurowe pozwalają na obejście tego problemu, ponieważ dostawcy cloud mają często dodatkowe działy po swojej stronie, które czuwają nad bezpieczeństwem naszych danych. Dodatkową opcją jest też help desk i wsparcie supportowe, często 24h na dobę. Jest to oczywista zaleta wyboru chmury nad innymi systemami dla małych i średnich organizacji, które zwykle bardziej niż duże firmy muszą myśleć nad finansami i bardzo konkretnie planować swój budżet. Biorąc to pod uwagę, wspomniana wcześniej zaleta optymalizacji kosztów i płacenia jedynie za faktycznie niezbędne funkcjonalności chmury jest również wielkim plusem na korzyść rozwiązań chmurowych.

Wady korzystania z systemów chmurowych dla małych i średnich przedsiębiorstw łączą się z początkowymi nakładami finansowymi i kosztami, które trzeba ponieść, żeby zapewnić sobie jak najlepszą jakość usług IT w chmurze. Dostawców i opcji jest wiele, ale która będzie pasowała do naszej organizacji? Dodatkowa analiza przed zaplanowaniem i wdrożeniem rozwiązań cloud przyniesie większe koszty, jednak długofalowo przyniesie także korzyści, ponieważ bez niej możemy znaleźć się w sytuacji, gdzie nasz dostawca nie będzie odpowiednio zabezpieczał naszych danych i możemy je utracić. To przyniesie o wiele większe straty niż wydanie pieniędzy na właściwe przygotowanie i weryfikację. Kolejną rzeczą, o której musimy pamiętać, jest sytuacja, w której chcemy zrezygnować z obecnego dostawcy rozwiązania w chmurze lub to sam dostawca zmienia ofertę, politykę firmy czy zamyka działalność. Wiąże się to ze znalezieniem kolejnego, nowego partnera (czyli ponownie z jego weryfikacją i analizą opcji, jakie oferuje) i migracją danych lub stworzeniem kopii „po staremu” na stacjonarnych serwerach. Oczywiście musimy pamiętać o standardowej potrzebie rozwiązań chmurowych – dostępie do internetu. W razie awarii u głównego dostawcy czy awarii sprzętu małe i średnie firmy mają mniejsze możliwości korzystania z alternatywnych źródeł internetu i przez to tracą dostęp do swoich zasobów i danych.

Zalety i wady systemów chmurowych dla dużych firm

O ile wady rozwiązań chmurowych dla dużych firm raczej pokrywają się z tymi opisanymi wcześniej, na pewno większe organizacje będą miały z nimi mniejszy problem. To oznacza, że zalety bardziej się w tym wypadku wybijają i łatwiej wybrać usługi cloud będąc większym graczem na rynku. Duże firmy mają większą łatwość w początkowe inwestowanie – nie jest dla nich to problemem, ponieważ organizacje te są świadome zalet chmury, jakie przynosi po wyborze i wdrożeniu, co kończy się oczywiście redukcją kosztów. Łatwość użycia, możliwość pracy zdalnej i grupowej z każdego miejsca na świecie – są to najważniejsze zalety rozwiązań chmurowych, które podkreślają zarówno dostawcy, jak i użytkownicy. Mobilność i dostępność do danych (z zapewnieniem działającego internetu) pozwalają dużym firmom na bycie bardziej elastycznymi, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z filiami czy spółkami organizacji w różnych krajach i strefach czasowych. Wtedy bez danych dostępnych dla wszystkich pracowników na równym poziomie ani rusz – chyba że chcemy ryzykować, że niektórzy mają przestarzałe pliki, mylą załączniki w mailach czy pracują na dawno nieaktualnych danych, co oczywiście mogłoby się skończyć dla firmy bardzo źle.

Systemy chmurowe, a bezpieczeństwo danych

To chyba najczęściej podnoszony temat przy wyborze rozwiązań chmurowych. Czy na pewno nasze dane są w chmurze bezpieczne? Dostawcy prześcigają się w zapewnieniach, że tak – dane są zaszyfrowane, zabezpieczenia nieustannie aktualizowane i w większości przypadków mamy też możliwość skonfigurowania własnych ustawień, co powinno nas dodatkowo uspokoić. Co warto podkreślić, przy wyborze usług cloud dobrze jest się zorientować, jakie podejście do RODO ma nasz potencjalny dostawca.

Musimy pamiętać, że o ile zawsze istnieje ryzyko awarii, katastrofy naturalnej czy cyberataku na chmurę, to samo może się wydarzyć w przypadku infrastruktury utrzymywanej w organizacji. Dostawcy usług chmurowych korzystają z bardzo wyszukanych zabezpieczeń, zwłaszcza że doskonale wiedzą, że to największa obawa praktycznie wszystkich ich potencjalnych i obecnych klientów – jeśli na tym polu zawiodą, stracą wiarygodność i prawdopodobnie, w najgorszym scenariuszu, swój biznes. Dlatego istnieje większe prawdopodobieństwo, że to nasza własna infrastruktura nie podoła wspomnianym ryzykom, a chmurowe zabezpieczenia dadzą sobie z nimi radę. Wielokrotnie podkreślamy, że tak naprawdę to pracownik i jego brak świadomości dotyczący zasad security jest najsłabszym ogniwem, więc kluczem jest tutaj również edukacja wewnątrz naszej firmy.

Tworzenie i wdrażanie rozwiązań chmurowych

Istnieją trzy modele wdrażania systemów chmurowych: prywatny, publiczny i hybrydowy. Jest to w zasadzie w większości to samo, jednak prywatna chmura musi być zaimplementowana bezpośrednio w firmie, a usługi i cała infrastruktura są utrzymywane w prywatnej sieci. Dlatego jest to rozwiązanie zapewniające najwyższe bezpieczeństwo, ale będące bez porównania droższe niż chmura publiczna, gdzie zasoby należą do zewnętrznych dostawców usług (np. Microsoft Azure, Google Cloud czy AWS). Po stronie dostawcy chmury znajduje się zarządzanie, zapewnienie bezpieczeństwa oraz utrzymanie wydajności. Chmura hybrydowa jest połączeniem tych dwóch standardowych modeli, co umożliwia wykorzystanie zalet utrzymywania zasobów zarówno we własnej sieci, jak i w chmurze publicznej.

Mamy również różne modele samej chmury obliczeniowej, takie jak IaaS, PaaS czy SaaS. Idąc po kolei, IaaS to inaczej Infrastructure as a Service („infrastruktura jako usługa”) – odbiorca usług ma możliwość wykorzystania samej infrastruktury IT, czyli ma do dyspozycji np. określoną liczbę serwerów i przestrzeni dyskowej czy zasób pamięci i mocy obliczeniowej. W modelu PaaS – Platform as a Service („platforma jako usługa”) – otrzymujemy wirtualne środowisko pracy na przykład do testowania, tworzenia i zarządzania aplikacjami, co powoduje, że ten model głównie przydaje się programistom. SaaS, czyli Software as a Service („oprogramowanie jako usługa”) ma największy udział w przychodach rynku chmury. Wybierając ten model, dostajemy dostęp do aplikacji znajdującej się i działającej w chmurze, a korzystamy z niej poprzez sieć za pomocą przeglądarki lub API (Application Programming Interface). SaaS najczęściej przydaje się w przypadku użycia poczty czy systemów takich jak ERP i innych niezbędnych w pracy biurowej.

W Mindbox stawiamy na Cloud Native DevOps – całościowy i nowoczesny sposób wytwarzania i wdrażania oprogramowania przy wykorzystaniu zasobów IT w dowolnym środowisku (nieważne, czy to chmura publiczna, prywatna, czy hybrydowa). Opieramy naszą usługę o konteneryzacę i mikrousługi. Jeśli chcesz wiedzieć więcej o Cloud Native i wyborze odpowiedniej dla Ciebie usługi chmurowej – zapraszamy do kontaktu.