Pole eksploatacji w umowach IT – o czym należy wiedzieć?
Owocem pracy specjalistów ds. IT są rozmaite aplikacje i programy. W umowach pomiędzy programistą a pracodawcą muszą koniecznie znajdować się zapisy o przeniesieniu praw autorskich wraz z wyszczególnieniem pól eksploatacji, czyli sposobów wykorzystania przygotowanych utworów. Jest to szczególnie ważne zarówno dla twórcy, który musi wiedzieć, w jaki sposób zostanie wykorzystane jego dzieło jak i dla nabywcy oprogramowania, który chciałby mieć jak najszersze prawa do eksploatacji utworu. W poniższym poradniku tłumaczymy wszystko, co warto wiedzieć na temat pól eksploatacji w ramach umów IT.
Czym jest pole eksploatacji i czemu jest ważne w sektorze IT?
Pole eksploatacji to sposób rozpowszechniania przygotowanego utworu. Przykłady pól eksploatacji możemy znaleźć w artykule 74 ustawy Prawo autorskie i prawa pokrewne. Czytamy tam m.in.:
“Programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie […] Ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia”
We wskazanym akcie prawnym wyszczególniono także podstawowe pola eksploatacji, które stosuje się w odniesieniu do programów komputerowych. Ustawodawca wymienia prawo do:
- “trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie;
- tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym,
- rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu programu komputerowego lub jego kopii.”
Jak widać, praca w IT wymaga również posiadania odpowiedniej wiedzy prawniczej. Nie wystarczy wiedzieć, co to jest prototypowanie oprogramowania czy prowadzić analizy wymagań projektu. Dobry specjalista IT musi także niejednokrotnie zagłębiać się w meandry polskiego prawa autorskiego. Rozwiń swój talent i pozyskaj wiedzę na temat pól eksploatacji. Wszystko to omawiamy poniżej.
W jaki sposób opisać pola eksploatacji programu komputerowego?
Aby opisać pola eksploatacji programu komputerowego w umowie IT, należy oprzeć się przede wszystkim na powyżej zacytowanym artykule 74 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Są tam dokładnie wskazane rodzaje możliwych pól eksploatacji.
Pole eksploatacji jest szczególnie ważne w sektorze IT, ponieważ w każdej umowie IT muszą znaleźć się zapisy dotyczące przeniesienia autorskich praw majątkowych do programu sporządzonego przez danego specjalistę. Dokładne określenie wszystkich pól eksploatacji jest bardzo istotne, ponieważ chroni interesy twórcy, zaś licencjobiorca dokładnie wie, w jaki sposób może wykorzystywać zakupione oprogramowanie.
Należy też pamiętać, że przy sporządzaniu umów bardzo ważna jest ochrona danych.
Jakie prawa do oprogramowania można przenieść?
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim, wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje praw. Mianowicie:
- Majątkowe prawa autorskie. Dają autorowi prawo do czerpania przychodów z tytułu sprzedaży lub korzystania i rozporządzania utworem przez osobę trzecią. Majątkowe prawa autorskie mogą być przenoszone w dowolny sposób.
- Osobiste prawa autorskie. Są to prawa niezbywalne, których nie można przekazać na rzecz innego podmiotu. Wyrażają one więź, która łączy dzieło z jego twórcą. Cechą tych praw jest także ich bezwarunkowa bezterminowość.
Warto zaznaczyć, że w umowach IT znacznie ważniejsze są autorskie prawa majątkowe. To na ich mocy można tworzyć stosowne klauzule i przenosić prawa autorskie do utworów stworzonych w ramach pracy w IT.
Przeniesienie praw do oprogramowania
Umowa IT dotycząca przeniesienia praw autorskich powinna bardzo dokładnie określać, co dokładnie jest przedmiotem zamówienia. Mowa tutaj przede wszystkim o kodzie programistycznym, czyli ciągu liter i cyfr, który powoduje, że program działa prawidłowo. Bardzo ważne jest także wskazanie w umowie innych utworów, bez których zaprojektowana aplikacja nie działa właściwie. Chodzi tu o elementy graficzne składające się na interfejs użytkownika, dźwięki, filmy wideo itd.
W umowie dotyczącej przeniesienia praw autorskich do programu trzeba także wyszczególnić wykorzystane w pracy elementy, które nie mają statusu utworu. Do tej kategorii zalicza się np. użyte oprogramowanie czy zdjęcia w ramach licencji open source/non copyright, które jest stosowane na szeroką skalę przez programistów z całego świata.
Jak określić moment przeniesienia praw autorskich do utworu?
Zgodnie z artykułem 64 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, prawa autorskie do utworu przechodzą na nabywcę w momencie przekazania utworu – chyba, że umowa wskazuje inaczej. W dokumencie czytamy:
“Umowa zobowiązująca do przeniesienia autorskich praw majątkowych przenosi na nabywcę, z chwilą przyjęcia utworu, prawo do wyłącznego korzystania z utworu na określonym w umowie polu eksploatacji, chyba że postanowiono w niej inaczej”
Jakie mogą być inne okoliczności przekazania praw autorskich? W umowach można wyszczególnić np.:
- przeniesienie praw przy wypłacaniu wynagrodzenia na rzecz autora,
- przeniesienie praw podczas dokonywania odbioru częściowego zamówienia,
- przeniesienie praw podczas ustalenia utworu.
Z punktu widzenia autorów oprogramowania najlepszym rozwiązaniem jest przenoszenie praw podczas wypłacania wynagrodzenia, ponieważ daje im to gwarancję, że otrzymają za swoją pracę określone honorarium. Nie będzie także ryzyka eksploatowania utworu przez zamawiającego bez zapłaty.
Jeżeli podczas podpisywania umowy z zamawiającym nie jesteśmy przekonani, czy nasze interesy zostały zabezpieczone we właściwy sposób, warto skorzystać z pomocy prawnika. Zatrudnij talent prawniczy i miej pewność, że za wykonaną pracę otrzymasz odpowiednie wynagrodzenie.
Porozmawiajmy!
a my pomożemy Ci wdrożyć najnowsze rozwiązania!
Podobne wpisy:
Czym jest Codeigniter i jak go wspierać?
Implant płatniczy pod skórą – technologia rodem z cyberpunkowych opowieści
Jak zoptymalizować swój system pod maksymalną wydajność pracy?
SPA vs MPA — na czym polega różnica w działaniu tych aplikacji?