Robotyzacja procesów biznesowych (ang. RPA – Robotic Process Automation) ma zastosowanie w przeróżnych branżach, sektorach i, schodząc o poziom niżej, poszczególnych działach organizacji. Cyberbezpieczeństwo natomiast jest nieodzownym elementem dobrze prosperującej firmy, którą klienci mogą obdarzyć zaufaniem. Obecnie nikt nie może pozwolić sobie na zaniedbanie ochrony danych, ponieważ cyberprzestępczość rozwija się w zaskakującym tempie i jest w stanie poważnie zaszkodzić interesom organizacji. Co będzie z połączenia tych dwóch obszarów – robotyzacji procesów biznesowych oraz kwestii zachowania wysokiego poziomu cyberbezpieczeństwa?
Robotyzacja – czym jest?
Przyjrzyjmy się robotyzacji procesów z bliska. Jak na ogromne korzyści, jakie za sobą niesie wdrożenie RPA, jest ono bardzo proste w zaimplementowaniu – nie wymaga dużych modyfikacji w istniejących i aktywnych systemach. Ważna jest jednak uprzednia analiza organizacji i podjęcie odpowiednich decyzji biznesowych, ponieważ niektóre obszary mogą nie być tak podatne na robotyzację i automatyzację, jak inne – dlatego dobrze jest zasięgnąć rady konsultanta, który stwierdzi, gdzie faktycznie przyda się RPA i gdzie jest w stanie porządnie usprawnić naszą pracę.
Robotyzacja procesów biznesowych oznacza oddanie powtarzalnych i niekreatywnych zadań pracownika w ręce robota. Ten wyręcza człowieka, którego czas i uwaga mogą skierować się w inne miejsca – bardziej potrzebujące ludzkiego podejścia i umiejętności krytycznego myślenia. Robot zajmujący stanowisko przy bardziej monotonnych i prostszych czynnościach pozwala na szybszą implementację nowych procesów, pracuje 24/7 i nie potrzebuje przerw ani nadzoru innego człowieka, jednocześnie znacznie zmniejszając ilość popełnionych błędów. Zgodnie z analizami, dzięki temu rozwiązaniu możemy zaoszczędzić nawet 65% czasu, a dobrze wdrożone RPA popełnia o 95% mniej błędów w procesach niż ludzki pracownik. Przekłada się to również na korzyści finansowe.
Przykłady robotyzacji w biznesie obejmują przetworzenie informacji i odpowiednią na nie reakcję – wykonywanie obliczeń, uzupełnienie danych w systemach (na przykład ERP), automatyczna wysyłka wiadomości (monitów czy ofert), aktualizacja raportów, windykacja, procesowanie płatności… Opcji jest naprawdę wiele – piszemy o nich w szczegółach w Katalogu inspiracji RPA.
Na czym polega cyberbezpieczeństwo?
Nie da się ukryć, że w ostatnich latach dbanie o cyberbezpieczeństwo stało się jednym z najważniejszych działań w organizacjach, które operują na coraz większej ilości danych nie tylko swoich, ale także klientów korzystających z ich usług. Wymagają tego nie tylko wspomniani klienci, zawierając odpowiednie zapisy w umowach, ale także przepisy prawa.
Cyberbezpieczeństwo (nazywane także bezpieczeństwem teleinformatycznym) polega na aktywnej i świadomej ochronie systemów połączonych z internetem – sieci, software’u, hardware’u i przede wszystkim składowanych tam danych – przed zagrożeniami ze strony cyberprzestępców i hakerów. Specjaliści Security analizują i szacują ryzyka związane z użytkowaniem stron, programów, komputerów i innych, i na bieżąco te ryzyka eliminują.
Bardzo ważnym aspektem cyberbezpieczeństwa w organizacji jest edukowanie pracowników. Człowiek zawsze jest najsłabszym ogniwem w tej nierównej walce – nasze systemy mogą być świetnie chronione, ale wystarczy jedna osoba, która na przykład pozostawi firmowy komputer otwarty w miejscu publicznym lub zapisze proste hasło w swojej przeglądarce i hakerzy otrzymują łatwy dostęp do wszelkich danych. Mając to na uwadze, w tym artykule spisujemy najważniejsze zasady bezpieczeństwa, jakich powinni trzymać się pracownicy firmy.
Jeśli chcemy przekonać się, jak bezpieczne są nasze systemy, możemy na przykład skorzystać z usług „płatnego hakera”, czyli pentestera. Pentesting to praktyka sprawdzania zabezpieczeń za pomocą pokonywania ich i „włamywania się” do systemu, tak jakby zrobił to haker. Dzięki tym działaniom specjalista Security odkrywa potencjalne słabe strony i luki w zabezpieczeniach i daje możliwość ich naprawienia, co zamyka drogę prawdziwym cyberprzestępcom.
Robotyzacja w cyberbezpieczeństwie – co zmieni?
Robotic Process Automation w cyberbezpieczeństwie może zająć się powtarzalnymi zadaniami, tak jak robi to w przypadku innych działów organizacji. Jak wspominaliśmy, człowiek i błędy, jakie popełnia, to często największe zagrożenie dla naszych danych – dlatego oddanie części odpowiedzialności w „ręce” robota to mniejsza ilość błędów, a zatem – większe zabezpieczenie. Mówimy tu na przykład o źle skonfigurowanych sieciach czy ustawieniach w komputerach pracowników, nieautoryzowanych dostępach do danych albo o potrzebie identyfikowania naruszeń i „wyłomów” w systemach. RPA jest w stanie dostrzec takie zagrożenia w ułamkach sekund i bezzwłocznie zareagować w odpowiedni sposób, jeszcze zanim ludzcy specjaliści zajmą się zagrożeniem, albo zupełnie ich w tym wyręczając.
W dużych organizacjach zdarza się, że kilku(nasto)letnie systemy legacy zostają połączone z nowszymi (bo jest to szybsze niż migracja do nowego systemu lub pisanie całości od nowa), co powoduje powstawanie poważnych luk w zabezpieczeniach. Otwiera to duże możliwości dla cyberprzestępców, którzy specjalizują się w odkrywaniu takich słabych punktów i przedostawaniu się do wewnętrznych zasobów firm. Robotyzacja procesów biznesowych jest w stanie zintegrować starsze systemy z nowszymi w bezpieczniejszy sposób, eliminując część zagrożeń.
Biorąc to wszystko pod uwagę, RPA i automatyzacja cyberbezpieczeństwa niwelują ryzyko, chronią i wspierają utrzymanie wysokiego poziomu zabezpieczeń w firmie i znacznie przyspieszają czas reakcji na pojawiające się cyberzagrożenia.
Jakie zastosowania może mieć robotyzacja w cyberbezpieczeństwie
Jakie zagrożenia niesie robotyzacja dla cyberbezpieczeństwa?
Oczywiście, RPA również może zostać celem ataku hakera. Roboty pracują na wrażliwych danych i mają dostęp do zasobów firmy i pracowników, przekazując kluczowe informacje między systemami – są więc bardzo narażone na to, że staną się obiektem niechcianego zainteresowania z zewnątrz organizacji.
Korzyści z robotyzacji w cyberbezpieczeństwie, o których wspominaliśmy w podrozdziale wyżej, mogą okazać się dla nas zgubne, jeśli nie zaimplementujemy odpowiedniego poziomu zabezpieczeń przy wdrażaniu robotów i ich pracy. Musimy robić to z głową i pamiętając o zasadach cybersecurity. Każdy bot oraz proces powinny mieć przypisany swój indywidualny ID. Nie możemy także zostawiać RPA samemu sobie, ale musimy kontrolować i monitorować działania, jakie wykonują dla nas boty. Przeprowadzanie regularnych wewnętrznych audytów i wspomnianych wcześniej testów penetracyjnych (pentesting) to bardzo dobre praktyki, o których musimy pamiętać.
Jak wygląda przyszłość?
Nie jesteśmy w stanie sobie wyobrazić przyszłości bez internetu. W związku z tym, cyfrowa transformacja organizacji będzie jedynie coraz bardziej przyspieszać, a to oznacza coraz większe zagrożenie ze strony cyberprzestępców. Odpowiedzią na te niebezpieczeństwa jest dbanie o cyberbezpieczeństwo i stosowanie się do zasad, bardziej i bardziej restrykcyjnych, ale niezbędnych, jeśli nie chcemy utracić swoich danych czy danych naszych klientów, którzy powierzają nam je w zaufaniu. Człowiek ma swoje ograniczenia, więc kolejnym naturalnym krokiem jest zwiększone użycie robotyzacji procesów w obszarach cybersecurity – jednak pamiętajmy, że niesie to za sobą konieczność ochrony również i samych robotów RPA.