Ewolucja zespołu, czyli jakie są etapy tworzenia dobrego zespołu?
Praca informatyka bardzo często przebiega w zespole. Wielu pracowników pracuje nad wspólnym projektem. Pozostawmy na chwilę sprawy ściśle informatyczne i nakreślmy organizację pracy zespołowej, etapy tworzenia zespołu, ewolucję zespołu informatyków, ponieważ ten aspekt pracy wykonywanej wspólnie jest nie mniej ważny niż umiejętności programistyczne. W tym celu posłużymy się uznaną teorią faz budowania zespołu autorstwa Bruce’a Tuckemana.
Dlaczego ewolucja zespołu jest bardzo istotna?
Organizacja pracy zespołowej informatyków ma olbrzymie znaczenie dla uzyskiwanych wyników. Nic nie jest statyczne. Dynamika, ewolucja zespołu jest czymś naturalnym, gdy pojawiają się nowe zadania, przybywa nowych pracowników, a starzy i wypróbowani współpracownicy wnoszą nowe pomysły. Poza tym ewolucja zespołu jest czymś koniecznym, ponieważ nikt, kto myśli o rozwoju, nie zamierza poprzestawać na dotychczasowych osiągnięciach.
Zespoły informatyków ewoluują i przechodzą różne etapy. Pierwszym etapem budowania zespołu jest zebranie możliwie najlepiej wykwalifikowanych ludzi, ostatnią fazą jest zaś rozpad zespołu. Między tymi punktami skrajnymi wydarza się bardzo wiele, zespoły podlegają ewolucji, transformują się, dostosowują do nowych warunków, aby wykonać swoją pracę należycie. Okazuje się, że ewolucja zespołu stała się także przedmiotem dociekań naukowych, którymi zajmują się teoretycy organizacji pracy zespołowej. Możemy więc z dość dużą dokładnością i z naukowym poświadczeniem opisać etapy tworzenia zespołu i jego funkcjonowania. Takie rozważania są ważne dla szefa, menedżera, dla całej firmy, ale przede wszystkim dla pracowników biorących udział w projekcie. Nie sądźmy zatem, że w IT wystarczą same talenty informatyczne – każdy powinien znać swoje miejsce w grupie zawodowej i mieć wyobrażenie o socjologicznych aspektach swojej pracy informatycznej, aby wykonywać ją tym lepiej.
Jakie są etapy tworzenia dobrego zespołu?
Fazy budowania zespołu najlepiej przedstawił Tuckaman. Jego teoria jest obecnie najlepiej ugruntowana i szeroko rozpowszechniona. Badacz ten wyróżnia pięć etapów tworzenia zespołu. Etapy te pokazują ewolucję zespołów, ich życie, utrzymywanie się i rozwój. Wyniki badań nad organizacją pracy zespołowej skłoniły do wyróżnienia następujących etapów rozwoju zespołu mającego wspólny cel:
- formowanie się zespołu, czyli początkowy etap jego ukonstytuowania się
- drugi etap Tuckeman nazwał “storming”, co nie jest łatwe do oddania w przekładzie, ale chodzi tu o wzajemne porozumiewanie się i dzielenie informacjami posiadanymi przez członków zespołu
- normowanie – w organizacji pracy zespołowej członkowie grupy zaczynają zajmować się swoimi zadaniami, co jest możliwe, gdy wspólnie ustalili już strategię działania
- działanie – ten etap rozwoju zespołu zachodzi jako synergia działań jednostkowych; zespół jest już w pełni zbudowany i gotów do wspólnej pracy
- ostatni etap ewolucji zespołu polega na ewaluacji wyników, planowaniu dalszych działań przy wykorzystaniu wiedzy zdobytej na poprzednich etapach
Ewolucja zespołu i organizacja pracy zespołowej wykazuje więc pewne prawidłowości, które można wykryć w każdej grupie współpracujących ze sobą ludzi. Dla drużyn informatycznych, w których porozumienie jest sprawą kluczową, ma to niebagatelne znaczenie. Dzięki teorii faz budowania i rozwoju zespołu według Tuckemana, każdy z nas wie w jakim punkcie znajduje się on sam (jako członek zespołu), oraz dokąd podąża całe wspólne przedsięwzięcie. Istotność tych wskazówek jest znaczna szczególnie przy projektach długo trwających w czasie.
Jakie są cechy efektywnego zespołu?
Tak samo jak w przypadku każdej grupy społecznej opisywanej przez socjologów, zawsze chodzi o maksymalizację wartości porozumienia i możliwie najlepszą komunikację. Tylko pod tymi warunkami działania podejmowane wspólnie będą uwieńczone sukcesem. Efektywny zespół potrafi ze sobą współpracować, a jego członkowie darzą siebie zaufaniem, które jest niezbędne dla efektywności każdego działania grupowego. Wchodząc w relacje interpersonalne z innymi współpracownikami pożądane będą szacunek i wzajemne uznanie. Każdy musi wiedzieć, że może polegać na innych, a sam być gotów do pomocy i innych świadczeń na rzecz swoich kompanów. Zgodność, harmonizacja organizacji pracy zespołowej, podzielanie wspólnych wartości, uznawanie tych samych celów – taki zespół z pewnością jest zdolny do rzeczy wielkich.
Bariery efektywności a ewolucja zespołu
Ewolucja zespołu może jednak napotkać potężne bariery, które zebrane razem sprowadzają się do pojęć konfliktów grupowych, nieporozumień, odmiennych tendencji do działania członków zespołu. Wtedy zamiast na wyznaczonym, wspólnym celu i efektywnej pracy, musimy skupiać się na radzeniu sobie z konfliktami i ich rozwiązywaniu. W ewolucji zespołu i na każdym etapie jego rozwoju może dojść do trudnych do przezwyciężenia niezgodności w grupie. Niektóre jednostki wprost nie posiadają kompetencji społecznych do współpracy, stanowią kłopot i obciążenie dla wspólnych działań, nie potrafią działać zgodnie i realizować nakreślonych dla wszystkich celów.
W jaki sposób analizować pracę zespołową?
Analiza pracy zespołowej najczęściej korzysta z metod wypracowanych przez nauki społeczne, z których najważniejszą jest tzw. obserwacja uczestnicząca. Ewolucja pracy zespołowej może być rozpatrywana z punktu widzenia osoby zaangażowanej, ale także ze stanowiska zewnętrznego obserwatora. Można także w tym zadaniu posłużyć się metodami ilościowymi i zebrać rzetelne, twarde dane, które będą występować na wykresach i diagramach. Organizacja pracy zespołowej i ewolucja, rozwój zespołu, to dziedzina, którą zajmują się badacze procesów działań grupowych – najczęściej socjolodzy i psycholodzy pracy. Przynoszą nam oni wnioski, które możemy stosować w naszych firmach dla ich dobra, dla zwiększenia efektywności wykonywanych zadań.
Czemu strategia rozwoju zespołu jest bardzo istotna?
Osoby kierujące zespołami – jeśli chcą to robić dobrze – powinny mieć jakieś strategie rozwoju zespołu, które będą oparte o wiedzę empiryczną oraz ich własne doświadczenie, znajomość procesów zachodzących w firmie oraz osobistą znajomość unikalnych umiejętności poszczególnych pracowników. Bez strategii ewolucji zespołu oraz poznania etapów jego rozwoju, nie zajdziemy zbyt daleko. Działania grupowe będą nieskoordynowane, chaotyczne, nie będą przynosiły oczekiwanych rezultatów. Dobry menedżer dba więc o zaplanowanie strategii, którą wyznaczają cele przedsiębiorstwa oraz siły wytwórcze zatrudnione w firmie. Przyjęcie strategii pozwala reagować na bieżąco, ewaluować efektywność pracy, stawiać dalsze kroki w sposób racjonalny i zapobiegać kryzysom. Niczego co ważne nie należy robić bez namysłu i planu, strategia dotycząca etapów budowania zespołu, jego ewolucji, organizacji pracy i osiągania zamierzonych celów stanowi więc pewną mapę, która daje nam twardy grunt pod nogami.
Ewolucja zespołu a Body Leasing i Outsourcing
Termin “outsourcing” jest w tej chwili chyba lepiej znany niż “body leasing”, ale mechanizm jest bardzo podobny. W pierwszym przypadku chodzi o wynajem usług zewnętrznych dla firmy, które będą wykonywane przez podmioty zewnętrzne, współpracujące, natomiast body leasing to po prostu wypożyczanie pracowników, najczęściej specjalistów wysokiej klasy. Oczywiście ewolucja zespołu i etapy jego formowania mogą być dotknięte przez jedno i drugie zjawisko, które wpłyną na organizację pracy grupowej. Dołączając do zespołu pracowników IT nowe siły ludzkie lub usługi, zapewniamy sobie dodatkowe wsparcie, firma zostaje odciążona od pewnych koniecznych czynności i wzbogacona o nowe możliwości i talenty.
Ewolucja zespołu wg. Tuckaman przebiega tak jak to opisaliśmy. Istnieją wprawdzie konkurencyjne modele, ale ten podany powyżej uchodzi obecnie za standardowy i obowiązujący.
Porozmawiajmy!
a my pomożemy Ci wdrożyć najnowsze rozwiązania!
Podobne wpisy:
Jakie narzędzia przydadzą się w organizacji pracy zdalnej w IT?
Sprawdź jakich informacji nie zamieszczać w CV
Jak dogadać się z zespołem deweloperskim i w ten sposób usprawnić współpracę z działem IT?
Android developer – co musi umieć, ścieżka kariery oraz możliwości rozwoju. Ile zarabia programista oprogramowania na Androida?