Etyka i robotyzacja – Jakie wyzwania stawia przed nami AI?
W tym artykule dowiesz się:
- Jakie moralne wątpliwości budzi na obecnym etapie Sztuczna Inteligencja
- Kto jest odpowiedzialny za błędy popełniane przez AI
- Jak rozwój AI wpłynie na rynek pracy
- Jak kształtuje się przyszłość AI w kontekście etyki
Rozwój robotyzacji, który obserwujemy od kilku lat daje nam niesamowite perspektywy na przyszłość, ale niesie również ze sobą skomplikowane dylematy, których do tej pory nie musieliśmy rozważać. Etyka jako dziedzina, która powstała w starożytności nie dostarcza nam gotowych rozwiązań dla zagadnień technologicznych z XXI wieku. Na pytania natury moralnej, których do tej pory nie stawialiśmy, będziemy musieli poszukać odpowiedzi sami.
Moralne dylematy ery robotyzacji
Gdy mówimy o moralnych dylematach robotyzacji, często mamy tak naprawdę na myśli wyzwania moralne sztucznej inteligencji. Sztuczna inteligencja, to termin który wywołuje sporo kontrowersji. Warto przypomnieć, że w przypadku często przywoływanego obecnie Chatu GPT4 jesteśmy wciąż w punkcie, w którym nie mówimy o prawdziwej sztucznej inteligencji, którą opisuje literatura science-fiction, lecz o uczeniu maszynowym, które potrafi doskonale przewidywać tekst. Nie stoimy jednak w miejscu. Obecna generacja nie jest ostatnią, tak jak ostatnią nie była poprzednia „sztuczna inteligencja”, która potrafiła jedynie rozpoznawać obiekty za pomocą reguł, ściśle definiowanych przez człowieka. Teraz w 2024 roku jesteśmy już w innym miejscu, pierwszy komputer przeszedł test Turinga w 2014 roku, dziś wiele firm korzysta do prowadzenia swojego biznesu z AI w mniejszym lub większym stopniu. Mimo to moralność AI to kwestia budząca wiele wątpliwości. Przykładowe pytania, które w związku z tym nasuwają się dotyczą między innymi stopnia autonomii maszyn. Już dziś powstają samochody z autopilotem, pierwsze roboty dowożą jedzenie samodzielnie w wybranych miastach. Czy maszyny, które już teraz wchodzą w interakcje ze światem zewnętrznym powinny odpowiadać za ludzkie życie? Jeśli tak, to do jakiego stopnia? Co z popełnionymi błędami – kto ponosi za nie odpowiedzialność? AI, programiści, użytkownicy?
Odpowiedzialność za działania sztucznej inteligencji
Jak zwykle, wiele zależy od sytuacji. Obecnie, kierowca Tesli nadal jest w obowiązku trzymać ręce na kierownicy by zareagować nawet gdy samochód znajduje się w trybie autopilota. W razie wypadku to kierujący odpowiada za brak odpowiedniego nadzoru nad maszyną. Aktualnie nie istnieje żaden algorytm, który decyduje czy w razie wypadku samochód powinien chronić kierowcę czy pieszego. Jednak, gdy pełna autonomizacja nastąpi, jak poradzimy sobie z tym dylematem?
Kwestia prawdy też jest ważnym przedmiotem rozważań etycznych. Chat GPT często doświadcza tzw. „halucynacji” i podaje informacje, które są prawdopodobne, ale jednak nieprawdziwe. To znany już skutek uboczny tej technologii, dlatego też przy oknie czatu pojawia się napis ostrzegający, że Chat GPT może popełniać błędy i zachęcający by użytkownicy sprawdzali najistotniejsze informacje. Zdarza się jednak, że mimo przywoływania pochodzenia danego cytatu, podawane źródło jest nienaukowe bądź fikcyjne. Jak walczyć z fake newsami, gdy jednocześnie rozwijamy technologię, która czyni te fałszywe informacje coraz bardziej wiarygodnymi?
Możliwy jest też scenariusz, gdzie to człowiek umyślnie wykorzystuje AI do złych celów. Przykładowo, chat GPT nie udostępnia użytkownikom pewnych informacji chronionych, które mogą naruszać własność intelektualną czy stanowić zagrożenie. Użytkownicy jednak poradzili sobie z tym, podsuwając chatowi GPT sugestię fikcyjnego scenariusza, w którym ta informacja przyniesie „pocieszenie” użytkownikowi. Wówczas często zyskiwali dostęp do zakazanej informacji.
Opracowanie ram prawnych i etycznych to wyzwanie, z którym musimy mierzyć się na bieżąco – rozwój technologiczny będzie bowiem wyprzedzał istniejące przepisy.
Wpływ robotyzacji na rynek pracy
A co z rynkiem pracy? Czy sztuczna inteligencja zabierze nam pracę? Jeśli tak, to czy sztuczna inteligencja faktycznie będzie dla nas dobra pod względem finansowym? Chociaż na tym etapie nie jest to całkowicie możliwe, by w każdej dziedzinie roboty zastąpiły ludzi, coraz więcej zadań może i jest automatyzowanych. Naturalnie budzi to wiele kontrowersji o prawa pracowników w przyszłości. Odpowiedzialny rozwój technologii i jednoczesne kształcenie pracowników to poważne wyzwanie na przyszłe lata.
Równie niepokojące wydają się kwestie etyczne związane z procesem rekrutacji. Jako że jest to proces wyjątkowo podatny na automatyzację, wiele firm posiłkuje się pomocą robotów. Trzeba jednak pamiętać, że sztuczna inteligencja ma tendencję do powielania stereotypów i przez to do dyskryminowania kobiet i mniejszości etnicznych czy seksualnych. Zapobieganie tego rodzaju sytuacjom jest niezbędne jeśli chcemy korzystać z AI etycznie.
Bez względu czy jesteśmy pracownikami czy pracodawcami, wszyscy odczuwamy wpływ robotyzacji na rynek pracy. Od nas zależy, czy będzie to wpływ pozytywny czy negatywny.
Kształtowanie przyszłości AI w zgodzie z etyką
W miarę jak sztuczna inteligencja staje się coraz bardziej wszechobecna, ważne jest, abyśmy kontynuowali dyskusję na temat jej odpowiedzialnego wykorzystania. Zagadnienia takie jak gaslighting AI czy odpowiedzialność za AI będą jeszcze w przyszłości powracać niejednokrotnie. Łatwy dostęp do technologii dzięki open AI i postępujące prace nad coraz bardziej zaawansowanymi systemami takimi jak sieci neuronowe powoduje, że o etyce i robotyzacji będzie jeszcze głośno. Chociaż jest jeszcze wiele do zrobienia, to teraz, w fazie rozwoju technologii, powinniśmy aktywnie angażować się w refleksję nad etycznymi aspektami robotyzacji. To, jak postępujemy wobec tych nowych technologii, będzie miało długofalowe konsekwencje dla społeczeństwa. Dlatego teraz, kiedy mamy jeszcze kontrolę nad procesem, musimy podjąć odpowiedzialne działania, aby zapewnić, żeby kształtowanie AI było zgodne z naszymi wartościami i normami etycznymi.
Porozmawiajmy!
a my pomożemy Ci wdrożyć najnowsze rozwiązania!
Podobne wpisy:
Jak wybrać pierwsze procesy do wdrożenia technologii RPA? Automatyzacja procesów biznesowych w praktyce
Jak wygląda robotyzacja procesów biznesowych w Polsce. Czy jesteśmy przygotowani na RPA?
RPA-as-a-Service (RPAaaS) – czy warto zainteresować się outsourcingiem RPA w Chmurze?
Digital Transformation (DX) – jak powinna wyglądać transformacja cyfrowa firmy?