ERP a zarządzanie cyklem życia produktu

# BMS

ERP a zarządzanie cyklem życia produktu

10.10.2024

W tym artykule dowiesz się:

Czym jest cykl życia produktów
Na jakie fazy dzieli się cykl życia produktu
W jaki sposób należy analizować poszczególne fazy życia produktu
Jak system ERP pomaga w zarządzaniu cyklem życia produktu

Każdy produkt powstaje i odchodzi – taki jest krąg życia i działa on też w obszarze przedmiotów nieożywionych i usług. Jak zatem zarządzać produktami na każdym etapie ich istnienia? Odpowiedzią mogą być systemy ERP.

Czym jest cykl życia produktu?

Produkty są w pewnym względzie podobne do ludzi, zwierząt i roślin – tak samo jak one rodzą się, żyją i umierają. Oczywiście niedosłownie, ale obserwacje, jak produkty i ich użycie zmieniają się w czasie, doprowadziły ekonomistów i analityków do wniosku, że w pewnym sensie można mówić o ich życiu, co przyczyniło się do powstania koncepcji cyklu życia produktu.

Czym jest cykl życia produktu? Jest to model opisujący różne etapy, przez które przechodzi produkt od momentu powstania aż do momentu, gdy ulegnie zniszczeniu lub zostanie wycofany. Koncepcja ta jest stosowana do prognozowania zapotrzebowania, opracowywania strategii sprzedażowych i marketingowych oraz do podejmowania decyzji inwestycyjnych.

Co ważne cykl życia produktu można stosować nie tylko wobec fizycznie istniejących przedmiotów (np. komputerów czy zegarków), ale również wobec produktów niematerialnych takich jak systemy ERP. Oprogramowanie, podobnie jak realnie istniejące rzeczy, przechodzi przez fazy powstania, rozwoju i wycofania – za przykład mogą posłużyć starsze wersje systemów operacyjnych Windows, np. Windows XP, które najpierw powstały, potem przez wiele lat służyły użytkownikom na całym świecie, a obecnie nie są już stosowane i zostały wycofane z produkcji.

Podobną koncepcją do cyklu życia produktu jest cykl życia projektu – w tym wypadku mowa o modelu opisującym różne etapy jakiegoś działania, np. tworzenia aplikacji czy implementacji systemu ERP.

Jakie są fazy cyklu życia produktu?

Najpopularniejsze teorie marketingowe dzielą cykl życia produktu na cztery fazy. Pierwszą jest wprowadzenie – jest to moment, w którym produkt staje się dostępny do sprzedaży. W tej fazie sprzedaż rośnie powoli, ponieważ użytkownicy nie znają jeszcze produktu. Żeby jednak przekonać ich do zakupu, inwestuje się w marketing i promocję, co sprawia, że koszty na tym etapie mogą być wysokie.

Faza druga to wzrost – produkt staje się coraz popularniejszy, co idzie w parze ze wzrostem sprzedaży i zysków. W tej fazie może też pojawić się większa konkurencja, a sama firma może mieć większe zapotrzebowanie na moce przerobowe w produkcji, żeby spełnić zainteresowanie odbiorców.

Etap trzeci to dojrzałość. Pod tym pojęciem należy rozumieć okres, w którym sprzedaż produktu osiągnęła szczyt, konkurencja jest ostra, a firmy koncentrują się na utrzymaniu swojego udziału w nasyconym rynku. W tej fazie często prowadzi się działania, których celem jest zróżnicowanie produktu, np. przed dodanie nowych funkcji.

Etap czwarty i ostatni to spadek – sprzedaż maleje, podobnie jak zainteresowanie produktem, który może już nie spełniać potrzeb klientów lub stać się przestarzałym z powodu rozwoju technologicznego. W takiej sytuacji firmy mogą albo zmniejszyć produkcję, albo całkowicie wycofać produkt ze sprzedaży i zakończyć jego wsparcie techniczne.

Podobnie jak cykl życia produktu można opisywać i planować działania projektowe – one również zaczynają się, po czym rośnie ich intensywność, żeby po pewnym czasie (najczęściej po wykonaniu większości niezbędnych działań) prace ustabilizowały się, co kończy się wprowadzeniem produktu na rynek i finalizacją projektu.

Jak analizować cykl życia produktu?

Żeby skuteczniej zarządzać sprzedażą, marketingiem i produkcją, trzeba poświęcić czas i zasoby na analizę cyklu życia produktu. W tym celu warto zacząć od podstaw i śledzić dane sprzedażowe i zyski – najlepiej jest to zobrazować na wykresie pokazującym zarówno sprzedaż, jak i zyski w czasie, ponieważ dzięki temu można zobaczyć dokładnie, kiedy się stabilizują i kiedy zaczynają spadać. Wespół z tymi danymi dobrze jest przeprowadzić analizę kosztów produkcji, dystrybucji i promocji, ponieważ może to być podstawą do podjęcia decyzji o powolnym wycofywaniu produktu.

Zarządzanie cyklem życia produktu to też analiza czynników ludzkich wpływających na jego popularność. Mowa o analizie reakcji rynku i monitorowaniu działań konkurencji – pomaga to ocenić, jak dobrze produkt wpisuje się w trendy i czy ma szanse, żeby utrzymać lub zwiększyć swój udział w rynku. Pomocne mogą być też opinie klientów, ponieważ pozwalają one zrozumieć, jak produkt jest postrzegany i co trzeba zmienić, żeby poprawić jego atrakcyjność.

Analizując cykl życia produktu, warto też poświęcić chwilę na analizę działań marketingowych. Przykładowo dane mogą dostarczyć informacji, że produkt wszedł w fazę dojrzałości, ale strategia marketingowa wciąż skupia się na intensywnej promocji, co mogło być pomocne na etapie wprowadzenia, ale w końcowych fazach życia produktu może przynosić odwrotny skutek.

Jaka jest rola systemu ERP w zarządzaniu cyklem życia produktu?

Zarządzanie cyklem życia produktu można ułatwić poprzez zastosowanie systemu ERP. Automatyzacja działań oraz integracja danych w ramach jednej platformy mogą np. oszczędzić czas potrzebny na analizę, a integracja ERP z CRM może dać dostęp do informacji o preferencjach i potrzebach klientów. Do zalet systemu ERP w tym kontekście można też zaliczyć fakt, że mogą one pomóc na każdym etapie życia produktu.

Przykładowo w fazie wprowadzenia ERP pozwala gromadzić i analizować np. informacje o kosztach rozwoju i promocji, żeby planować i koordynować produkcję tak, aby sprostać popytowi. Z kolei w fazie wzrostu system ERP może posłużyć do monitorowania poziomu zapasów, co pozwala szybko reagować, gdy zapotrzebowanie wrośnie. Oprócz tego oprogramowanie tego rodzaju sprawdza się w analizie danych sprzedażowych, co przekłada się na dostosowanie strategii marketingowej do potrzeb rynku.

W fazie dojrzewania ERP pomaga w zarządzaniu kosztami produkcji i operacyjnymi, a także pozwala skuteczniej zarządzać relacjami z klientami i może pomóc w utrzymaniu ich lojalności poprzez np. personalizację ofert. Z kolei na etapie spadku ERP może pomóc w analizie przyczyn spadku sprzedaży, ułatwia podjęcie decyzji o działaniach naprawczych lub wycofaniu produktu. Systemy sprawdzają się także w procesie wycofania oraz mogą zarządzać obsługą posprzedażową i serwisem produktów, jeśli firma decyduje się na kontynuowanie wsparcia klientów przez pewien czas po wycofaniu produktu z rynku.