Automatyzacja w przetwórstwie owoców i warzyw – więcej produktów w krótszym czasie

# Autonomous Enterprise

Automatyzacja w przetwórstwie owoców i warzyw – więcej produktów w krótszym czasie

16.06.2025

W tym artykule dowiesz się:

W jaki sposób technologia OCR pozwala lepiej kontrolować jakość owoców i warzyw
Jak programowane algorytmy robotów zwiększają elastyczność linii produkcyjnych
Dlaczego automatyzacja zwiększa predykcję produkcji
Czym jest WMS i w jaki sposób usprawnia zarządzanie magazynami

Przetwórstwo owoców i warzyw to branża, w której kluczowe znaczenie mają szybkość, precyzja i efektywność operacyjna. Jakie rozwiązania ERP i systemy automatyzacji pomagają firmom przetwórczym produkować więcej w krótszym czasie, jednocześnie spełniając rygorystyczne normy branżowe?

Wyzwania w przetwórstwie owoców i warzyw – jak je pokonać dzięki automatyzacji?

Przetwórstwo owoców i warzyw (a szerzej także branża spożywcza) to jedna z największych branż na świecie – w samej Unii Europejskiej jest 1,5 miliona firm zajmujących się uprawą i przetwórstwem owoców. Sektor ten, podobnie jak niszowe branże, stawia przed producentami szereg wyzwań, które wymagają nie tylko zaawansowanej technologii, ale także skutecznego zarządzania procesami produkcyjnymi.

Jednym z problemów jest zmienność jakości surowców, wynikająca z sezonowości upraw oraz różnorodności odmian. Źle przechowywane owoce i warzywa szybko się psują, co wymaga ciągłego i precyzyjnego monitorowania procesu przetwórczego – tę gałąź biznesu może wzmocnić automatyzacja.

Przykładowo wpływ zmiennej wielkości i kształtu surowców, jak i ich uszkodzeń podczas transportu i obróbki można zniwelować poprzez wprowadzenie systemów wizyjnych, takich jak rozwiązania OCR – maszyny korzystające z rozpoznawania obrazów są w stanie precyzyjnie klasyfikować owoce i warzywa, eliminując niespełniające standardów jakościowych.

Technologie sprawdzają się też w kontroli jakości warzyw i owoców. Systemy monitorujących temperaturę, wilgotność oraz inne parametry mogą automatycznie dostosowywać wartości do aktualnych potrzeb, co nie tylko zmniejsza straty wynikające z niewłaściwego przechowywania, ale również zużycie energii i zasobów. Automatyczne systemy sterowania procesami produkcyjnymi można też wykorzystać do zarządzania pracą maszyn, np. dopasowania prędkości pracy do aktualnego zapotrzebowania, żeby ograniczyć zużycie energii oraz zmniejszyć liczbę odpadów.

Systemy automatyzacji dla sortowania i obierania owoców

Jak dowodzą dane Eurostatu 32% wszystkich jabłek z Unii Europejskiej, pochodzi z Polski, a w całej Unii produkuje się rocznie ponad 32 miliony ton owoców. Tak wysokie wyniki nie byłyby możliwe bez systemów automatyzacji wykorzystywanych m.in. w procesach sortowania i obierania owoców.

Automatyzacja sortowania produktów roślinnych bazuje głównie na systemach wizyjnych oraz sztucznej inteligencji. Kamery o wysokiej rozdzielczości, zintegrowane z oprogramowaniem do rozpoznawania obrazów, mogą dokładnie ocenić jakości owoców w czasie rzeczywistym. Z kolei algorytmy analizy obrazu identyfikują cechy, takie jak:

kształt,
wielkość,
kolor,
ewentualne uszkodzenia lub plamy,

i na tej podstawie klasyfikują owoce do odpowiednich kategorii. Dzięki temu proces sortowania staje się dokładniejszy, przepustowość linii produkcyjnych rośnie.

W tym kontekście wykorzystuje się też roboty do przenoszenia owoców, ustawiania ich w odpowiednich pozycjach oraz przekazania do kolejnych etapów produkcji. Roboty wyposażone w chwytaki i precyzyjne sensory zapewniają, że owoce są traktowane z należytą ostrożnością, co zapobiega ich uszkodzeniu podczas transportu na linii produkcyjnej.

Zautomatyzować można także obieranie – tradycyjnie wymaga to dużych nakładów pracy ludzkiej, ale nowoczesne maszyny do obierania z precyzyjnymi ostrzami sterowane przez systemy komputerowe oraz czujniki dotykowe umożliwiają dokładne usunięcie skóry, jednocześnie minimalizując straty surowca.

Jak roboty zwiększają wydajność pakowania produktów roślinnych?

Roboty wykorzystywane w pakowaniu produktów roślinnych to zazwyczaj maszyny o dużej precyzyjności, które potrafią dostosować się do różnych rodzajów opakowań i produktów, a także radzą sobie z nieregularnymi kształtami surowców. Dzięki zintegrowanym systemom wizyjnym oraz czujnikom są w stanie wykrywać i klasyfikować produkty, dopasowując odpowiednią ilość do każdego opakowania.

Wykorzystanie robotów w pakowaniu zwiększa elastyczność linii produkcyjnych, bowiem roboty są w stanie szybko przełączyć się między różnymi zadaniami pakowania, a dzięki programowalnym algorytmom mogą dostosowywać tempo pracy oraz sposób pakowania do specyficznych wymagań poszczególnych produktów roślinnych.

Zautomatyzowane systemy pakowania działają nieprzerwanie, dzięki czemu można zwiększyć tempo produkcji, nawet w przypadku dużych wolumenów produktów. Roboty mogą też pracować w warunkach, które mogłyby być niekomfortowe lub niebezpieczne dla ludzi, takich jak w niskich temperaturach w magazynach chłodniczych, co w efekcie przyczynia się do redukcji przestojów i mniejszego ryzyka błędów.

Warto również podkreślić, że robotyzacja w pakowaniu przyczynia się do znacznego zmniejszenia kosztów pracy. Zautomatyzowanie procesów, które wcześniej wymagały licznych zasobów ludzkich, pozwala na skoncentrowanie się pracowników na bardziej wartościowych zadaniach, jak nadzór nad procesem produkcji czy kontrola jakości. Nie tylko redukuje to koszty, ale również zwiększa bezpieczeństwo w zakładzie pracy, ponieważ eliminuje ryzyko urazów związanych z monotonnymi, manualnymi czynnościami.

Automatyzacja kontroli jakości w przetwórstwie owoców i warzyw

Systemy wizyjne z kamerami o wysokiej rozdzielczości w połączeniu z AI są w stanie dokładnie analizować wygląd owoców i warzyw, oceniając ich kolor, kształt, wielkość oraz wykrywając wszelkie niedoskonałości. Dzięki temu każda partia surowca może być dokładnie sprawdzona przed dalszym przetwarzaniem, co w połączeniu z systemami klasyfikacji umożliwia również segregowanie surowca według odpowiednich kategorii.

Jakość produktów można też monitorować za pomocą czujników twardości, wilgotności, temperatury, a także oceny poziomu cukru czy kwasowości owoców i warzyw – algorytmy zbierają i analizują dane w czasie rzeczywistym, a także samoczynnie podejmują decyzje o jakości surowca. Pozwala to szybko reagować na wszelkie odchylenia od normy i dopasować proces produkcyjny, by ciągle odznaczał się wysoką jakością i bezpieczeństwem.

Automatyzacja kontroli jakości nie tylko poprawia precyzyjność oceny surowca, ale także zwiększa efektywność procesu produkcyjnego. Systemy te działają nieprzerwanie, eliminując konieczność przerw na ręczną kontrolę jakości i umożliwiając ciągłość produkcji. Równocześnie, dzięki integracji z systemami zarządzania produkcją, dane dotyczące jakości mogą być na bieżąco analizowane, co pozwala na optymalizację całego procesu, minimalizowanie strat oraz poprawę wydajności.

Z kolei wprowadzenie automatyzacji w kontrolę jakości pozwala na osiągnięcie większej spójności i powtarzalności procesów. Każda decyzja dotycząca jakości surowca jest podejmowana na podstawie tych samych, predefiniowanych kryteriów, co eliminuje subiektywizm i zmniejsza ryzyko błędów. W efekcie produkcja staje się bardziej przewidywalna, co pozytywnie wpływa na planowanie produkcji oraz zadowolenie konsumentów, którzy otrzymują produkty o stałej, wysokiej jakości.

Optymalizacja logistyki dzięki automatyzacji w branży spożywczej

Roboty, wyposażone w systemy wizyjne i sensoryczne, potrafią dokładnie identyfikować pożądane produkty i automatycznie je przenosić do odpowiednich lokalizacji, co może przyspieszyć proces załadunku i rozładunku towarów, a na pewno eliminuje konieczność ręcznego przemieszczania produktów zmniejszając ryzyko błędów oraz uszkodzeń towaru.

Z kolei w obszarze transportu automatyzacja w przemyśle spożywczym skupia się na wdrożeniu inteligentnych systemów zarządzania flotą, technologii GPS i algorytmów śledzenia, które monitorują i analizują dane dotyczące trasy, warunków pogodowych oraz optymalnego rozkładu ładunków. Dzięki temu można dopasowywać plan dostaw do rzeczywistych potrzeb, skrócić czas transportu, zmniejszyć koszty paliwa oraz zminimalizować lub nawet wyeliminować opóźnienia wynikające z nieprzewidzianych sytuacji.

Dokładne śledzenie produktów w łańcuchu dostaw zapewnia pełną transparentność i zgodność z wymaganiami dotyczącymi przechowywania produktów spożywczych. Systemy monitorujące gwarantują, że produkty spożywcze są przewożone i magazynowane w odpowiednich warunkach, co jest szczególnie istotne w przypadku produktów wrażliwych na zmiany temperatury, takich jak mięso, nabiał czy owoce.

Warto też podkreślić, że automatyzacja przetwórstwa owoców i warzyw pozwala znacznie zredukować koszty operacyjne związane z pracą ludzką, a także przyczynia się do większej wydajności. Roboty i systemy mogą pracować bez przerwy, a przedsiębiorstwa spożywcze mogą dzięki nim lepiej zarządzać zasobami, zminimalizować straty oraz zwiększyć zdolność do szybszego reagowania na zmieniające się warunki rynkowe.