Akcje firmy jako premia – jak to działa?
Premia udzielana pracownikom z tytułu wysługi lat, osiągnięcia celów biznesowych czy w ramach uznania za wkład pracy stanowi integralny element polityki płacowej wielu firm, zarówno tych dużych, jak również mniejszych. Jednak od kilku lat najwięksi pracodawcy decydują się na modyfikację sposobu premiowania swojej kadry pracowniczej – nie gotówką a kawałkiem firmy w postaci akcji. Jak taka premia wygląda od strony podatkowej i jakie są zalety tego rozwiązania?
Jak premia wpływa na pracownika?
O tym, że premia stanowi istotny element wynagradzania pracownika, nie trzeba nikogo przekonywać. Od lat już wiadomo, że wypłata wcale nie stanowi najistotniejszej kotwicy, trzymającej pracownika w naszej organizacji. Atmosfera w pracy, stabilność zatrudnienia i właśnie docenienie go to równie istotne zmienne, które mogą wpłynąć na ogólne zadowolenie i zaangażowanie w realizowane zadania.
A jak docenić pracownika zaangażowanego, poświęcającego się dla pracy i wykonującego swoje obowiązki ponadprzeciętnie dobrze? Właśnie premią. Pracownik otrzymujący premie ma poczucie docenienia, zauważenia jego ciężkiej pracy i daje mu to jasny sygnał na przyszłość – pracuj dobrze, a zostaniesz wynagrodzony. Jest to swoistego rodzaju transakcja wiązana – każdy czerpie korzyści z wysokiej jakości pracy, zarówno pracownik, jak i pracodawca. Jeśli praca nie jest odpowiednio wynagradzana (i mowa tu tylko o benefitach pozapłacowych), to ciężko będzie nam utrzymać pracownika, szczególnie teraz, w obliczu tak dużego popytu na programistów, specjalistów technicznych i innych wartościowych pracowników. W jaki sposób premiować swoich ludzi? Dodatkowe pieniądze to miły dodatek, jednak coraz częściej na rynku pracy widzimy trend Pracowniczych programów akcyjnych.
Premia w formie akcji spółki – na czym polega?
Jak wygląda premiowanie dobrej pracy naszej kadry z wykorzystaniem Pracowniczych planów akcyjnych? Jest to alternatywa w stosunku do tradycyjnego przelewu premii finansowej. W takim innowacyjnym systemie premiowania spółka przekazuje konkretną liczbę akcji firmy w posiadanie pracownika. Zatem pracownik z chwilą otrzymania takich akcji staje się poniekąd współudziałowcem firmy, w której pracuje.
Najczęściej akcje firmy przekazywane są po cenie nieco niższej niż cena rynkowa akcji, co daje potencjał do uzyskania znacznie wyższej stopy zwrotu. Pracownik jednak z reguły nie ma możliwości natychmiastowego spieniężenia papierów wartościowych – obowiązuje go konkretny okres od jednego, do nawet trzech lat. Jeśli więc pracownik po tym czasie zdecyduje się sprzedać akcje, otrzyma równowartość w postaci środków pieniężnych.
Jak wygląda kwestia opodatkowania takiej premii?
W przypadku innowacyjnej formy premiowania, jaką jest stworzenie programu motywacyjnego uwzględniającego przekazanie pracownikowi określonej liczby papierów wartościowych firmy, rodzi się pytanie związane z opodatkowaniem takiej bonifikaty. Dla pracownika jest to oczywiście pewnego rodzaju przychód, jednak najważniejszy dylemat dotyczy tego, czy taki przychód powinien być zidentyfikowany na etapie otrzymania akcji, czy w momencie sprzedaży bezpośrednio przez pracownika.
Pracownicze plany akcyjne to relatywnie nowy twór prawny, który jeszcze kilka lat temu nie był odpowiednio uregulowany. Dzisiaj jednak dzięki regulacji art.24 ust 11 ustawy PIT możemy stwierdzić, że przychód z tytułu uzyskania premii powstaje dopiero w momencie odpłatnego zbycia tych akcji przez pracownika. Model ten musi spełnić kilka dodatkowych wymogów (między innymi uchwalenie systemu wynagrodzenia w drodze uchwały walnego zgromadzenia), jednak uznawany jest on za najlepsze wyjście dla samego pracownika.
Zalety premii w akcjach
Forma premiowania w postaci akcji spółek przynosi całkiem sporo korzyści zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Pracodawca, poprzez oddawanie pracownikowi części firmy, niejako stymuluje go do większego zaangażowania w wyniki firmy. W końcu od wartości firmy zależy, jak na przestrzeni lat zmieniać się będzie wycena akcji. Dlatego też udowodnione zostało, że pracownicy posiadający akcje firmy, w której pracują, realizują swoje obowiązki wydajniej. To jednak nie wszystko. Powszechną praktyką jest ustanowienie okresu, w którym pracownik nie może sprzedać akcji, lub sprzedaż będzie dla pracownika nieopłacalna. To z kolei wpływa na jego lojalność.
Pracownicy oczywiście również nie mogą narzekać na taką formę premiowania swojej ciężkiej pracy. Przede wszystkim jest to forma długotrwałego gromadzenia majątku, która dla wielu nie byłaby możliwa do zrealizowania z własnej inicjatywy. Tak zgromadzone środki mogą w przyszłości posłużyć jako poduszka bezpieczeństwa lub kapitał początkowy do rozpoczęcia przygody z inwestycjami. Nie zapominajmy także o tym, że w przypadku sprzyjających warunków rynkowych akcje firmy będą wzrastać, co pozwoli uzyskać nam znacznie wyższą stopę zwrotu, niż zwykła premia w postaci przelewu na konto.
Wady premii w akcjach
Jakie są podstawowe wady wynikające ze stosowania premii w postaci Pracowniczych Programów Akcyjnych? Przede wszystkim brak zachęt, które powodowałyby, że firmy chętniej stosowałyby tę formę premiowania. Dla wielu przedsiębiorstw idea założenia PPA wiąże się z dodatkowymi formalnościami, których brak przy tradycyjnym systemie premiowania finansowego. I choć zalety takiego rozwiązania są istotne, nie mają one tak dużej siły przebicia, by rozwiązanie to mogło być powszechnym standardem.
Pracownicy również dostrzegają wady takiego rozwiązania. Przede wszystkim zamrożenie środków w postaci akcji. Dla pracownika, który ceni sobie natychmiastowe docenienie poprzez przelew na konto, perspektywa oczekiwania kilku lat na możliwość rentownego spieniężenia akcji jest zniechęcająca. Kolejną kwestią, która musi zostać podniesiona w temacie wad to opodatkowanie, które w porównaniu z obecnie działającym podatkiem w wysokości 12% jest znacznie wyższe. Przypominamy, że podatek od dochodów kapitałowych wynosi 19%, a zatem jest wyższe niż potencjalna premia, która zostałaby nam wypłacona na konto. To z kolei strata dla pracownika.
Porozmawiajmy!
a my pomożemy Ci wdrożyć najnowsze rozwiązania!
Podobne wpisy:
Rebranding: Mindbox oraz Mindworkers – dwa siostrzane brandy
Zwinne modele zatrudnienia- jak zamienić rekrutację w efektywne narzędzie HR
Business Process Standardization (BPS) – jak do tego podejść właściwie?
Financial Consolidation – jak podejść we właściwy sposób do skonsolidowanego sprawozdania finansowego w przedsiębiorstwie?